Nico, met de smartphone paraat, vertelde in het Odensehuis hoe makkelijk het is om -ondanks dementie- fotografie te gebruiken bij het beheren en archiveren van dierbaar bezit. pic.twitter.com/Nap8YZrl2g
— Odensehuis Amsterdam (@odensehuis) September 14, 2022
In 2022 hebben we een serie bijeenkomsten georganiseerd met de titel “Digitale Verdieping”. Het is een onderzoek naar de verschillende vormen van archiveren. Iedereen heeft wel eens het gevoel dat er dingen opgeruimd kunnen worden, of dat je dierbare voorwerpen en herinneringen een bijzondere plaats wil geven. Digitale middelen kunnen hierbij helpen. Samen hebben we ervaringen gedeeld en werkten we toe naar een kleine expositie waar iedereen inspiratie uit kan halen. Gespreksleider was Thijs van de Loo, zelfstandig ritueel begeleider. Thijs ontwikkelde samen met coördinator Jeroen Wilhelmus het concept voor deze serie.
Thijs van de Loo
De eerste vier bijeenkomsten werden door zowel vrijwilligers als deelnemers bezocht. Beurtelings pakken we een enveloppe met daarin een tekst, een vraag of een opdracht. Een gesprek komt op gang, ervaringen en herinneringen worden gedeeld. Wat is van waarde in jouw leven? Iemand begint spontaan een dierbaar gedicht voor te dragen maar de woorden glippen weg. Het mag er allemaal zijn. We selecteren favoriete songteksten die weer leiden naar herinneringen, van Maaike Ouboter tot The Beatles. Dit levert een rijk scala aan materiaal op. Verzamelen en loslaten, een keuze maken lijkt net zo moeilijk als er afstand van te doen.
In samenspraak met de groep deelnemers besloten we de laatste bijeenkomst vorm te geven als een tijdelijke expositie op locatie. “Het Verborgen Archief” verkende de complexe relatie tussen herinnering en schoonheid. Bezoekers werden uitgenodigd om in de verborgen diepten van de geest te duiken en het verborgen archief te ontdekken dat daarin ligt. De smartphone speelde een belangrijke rol bij de navigatie in de drukke binnenstad. Een gids wandelde met de groep naar een geheime locatie. De tentoonstelling die letterlijk in een donkere grote kelderruimte was ingericht, richt zich op de ervaringen van mensen met dementie en wil licht werpen op de vaak over het hoofd geziene schoonheid van de geest, zelfs op de meest kwetsbare momenten. De korte tekst die als introductie werd voorgedragen bij de entree bracht de bezoekers verder op het spoor naar binnen.
Door het gebruik van zowel technologie als zintuiglijke ervaringen worden bezoekers uitgenodigd om zich op een persoonlijke en suggestieve manier met het thema herinneren bezig te houden. Terwijl ze letterlijk en figuurlijk door de kleine tentoonstelling reizen, komen ze tot nadenken stemmende foto installaties en objecten tegen, die elk een eigen perspectief bieden op de relatie tussen herinnering en schoonheid. Op een groot scherm zien we een beeld van de branding van de zee bij maanlicht. De vraag is: “Wat spoelt er hier aan?”. In het centrum van de ruimte een display met objecten en foto’s. Daaromheen vier koffers met elk een thema, verbeeld in objecten en gekleurde doeken. Via koptelefoons in één van de koffers kon een interview beluisterd worden over opruimen en archiveren.
De groep van 5 genodigden was zichtbaar verrast en onder de indruk en sprak naderhand over de betekenis en waarde van dingen in het leven, zoals het genieten van een volkstuintje, de vrijheid om te reizen, en de liefde van hun partner.
