Vorig jaar december bruiste het in het Odensehuis: er heerste een sfeer van verwachting, opwinding en activiteit. Alle creatieve krachten die het Odensehuis herbergt, bundelden zich om de voorstelling ‘Ontmoet ELKander’ te realiseren. Nu is er ook een boek en een filmverslag over (muziek)theater maken met mensen met beginnende dementie.
Dat mensen met dementie veel meer kunnen dan vaak gedacht wordt, weten we in het Odensehuis langer dan vandaag. Benadruk wat allemaal nog wél kan wanneer beginnende dementie op je pad komt. Dat was de opzet van onze inspirerende ontdekkingsreis om hen zélf op de planken te brengen: hun talenten opsporen en die tonen door hen in de schijnwerpers te zetten. Over deze reis heeft de auteur Joke de Jonge het boek ‘Een kijkje achter de schermen’ geschreven. Van de lancering van het boek heeft filmmaker Marijke Schonewille een korte film gemaakt waarin ook een compilatie van de voorstelling is te zien.
Hoe kan zoiets, terwijl je met haperende hersenen nauwelijks tekst kunt onthouden? De geheime formule bestaat uit een verteller, een hoofdrolspeler zonder dementie en spelers die scenes uitbeelden, plus muzikale omlijsting. En hoe kom je de ingrediënten voor een boeiende voorstelling op het spoor? De sleutel tot succes bleek het nemen van hún mogelijkheden als uitgangspunt en daarmee steeds improviserend omgaan. Kijken naar wat er al is en daar volop ruimte aan geven én er heel veel tijd voor nemen, leverde virtuoze verrassingen op. Er huisden een tangodanser en iemand met een jarenlange carrière als clown onder ons. Een rode neus leidde tot het openen van haar koffer vol clownskleding op zolder en … na een metamorfose betrad een beroepsclown het toneel! Buurtbetrokkenheid vanuit het Olympisch Kwartier leidde ertoe dat kinderen circusacts ten beste gaven en een geweldige combinatie vormden met onze clown. In totaal waren zo’n 80 mensen actief en de laatste maanden van 2017 werden voor velen gekenmerkt door gezamenlijk plezier en het ervaren van een saamhorigheidsgevoel: ontmoet ELK ander. Dit soepele samengaan van spel, muziek, zang , dans, poëzie, fotografie en kunst leverde totaaltheater op, bijna te veel om in een notendop op te noemen.
Hoe we dat allemaal in gang kregen? Vanuit de Gedachtenkamer kwam op basis van een vertelling een verder scheppend proces tot stand en van daaruit ontstonden de scenes en vormde zich als vanzelf de groep spelers. Muziek voegde een bijna magische component toe aan de rode draad van de vertelling. De Odenseband en het Odensekoor laten wekelijks niet alleen zien hoeveel kracht muziek heeft, maar ook hoeveel plezier bijna iedereen daaraan kan beleven. Muzikanten, zangers en spelers oefenden apart als groep en werden tijdens een heuse ‘doorloop’ bij elkaar gebracht, terwijl nieuwsgierig geworden familie, vrienden en buurtgenoten als publiek vast een kijkje konden nemen.
Doordat het Odensehuis vanzelf kunstenaars en kunstenmakers aantrekt, bleken we al veel theatervakmensen in huis te hebben. Dat zij verstand hebben van theater én van dementie maakt dat ze goud waard zijn. Met elkaar ontdekten wij spelenderwijs wat het belangrijkste is: durven improviseren, er heel ruim de tijd voor nemen en zorgen voor wat de mensen nodig hebben om overtuigend te kunnen spelen. En de grootste les die we leerden? Haal niet te veel van stal: begin klein en laat het groeien. Toeters en bellen bereik je ook met heel simpele toevoegingen. Dus het motto voor onze volgende voorstelling is: houd het zo simpel mogelijk!
Benieuwd? Wil je meer weten hoe je het zelf aan moet pakken? Het kleurrijke boek ‘Een kijkje achter de schermen’onthult meer en is in te zien en te koop voor €24,90 bij het Odensehuis en bij uitgeverij SWP, www.swpbook.com/2084, auteur Joke de Jonge, illustraties Juliette de Wit.